ئەمڕۆ لە کاتێکدا بەپیر ٨ی مارس، ڕۆژی جیهانیی ژنەوە دەچین، کە تەنانەت لە پێشکەوتووترین وڵاتانی سەرمایەدارییش، کە لافی دێموکراسی و دادپەروەریی لێ دەدەن کە لە هەموو بوارەکانی ژیان دۆخی ژنان زۆر لە پیاوان خراپترە. فینلاند یەکێکە لەو وڵاتانەی کە لە بواری یەکسانیی ژن و پیاودا بە بەراورد بە وڵاتانی تر مێژووێکی پڕشنگاری هەیە، کەچی بەپێی ناوەندی ئاماری ئەو وڵاتە، لە ساڵی ٢٠٢٤دا لە فینلەند، مامناوەندیی داهاتی ژنان بە ڕێژەی لەسەدا ١٦ کەمتر بووە لە هی پیاوان و لە ئاستی جیهانییشدا لە سەدا ٢٢.

پاش دوو دیداری نوێنەرانی پارتی ئازادی و یەکسانی لەگەڵ بەڕێز عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە زیندانی ئیمراڵیی و سەردانی ئەو نوێنەرانە لە باشووری کوردستان و بینینی بەرپرسانی باڵای حکوومەتی هەرێم و لایەنە ئیسلامییەکانی باشووری کوردستان، کورتە پەیامێک کە بە دەستوخەتی بەڕێز ئۆجەلان نووسرابوو لە ڕێکەوتی ٩ی ڕەشەمەدا لەلایەن نوێنەرانی دەم پارتیەوە لەبەردەم مێدیاکانی تورکیەدا و لە ڕووی جەماوەرێکی بەرین لە خەڵکی ئامەدی باکووری کوردستان کوردی و تورکی خوێندرایەوە.

هاوڕێ ڕەسوو بەهاری ساڵی ١٣٤٠ی هەتاوی لە گوندی بێشاسپ لە ناوچەی سەردەشت لە بنەماڵەیەکی هەژار چاوی بەدنیا هەڵێنا.

٧٩ ساڵ لەمەوبەر کۆماری کوردستان بەبێ ئامادەکاریی پێویست و لە نەکاو و لە سەردەمێکی زۆر دژواردا ڕاگەیاندرا. لە سەردەمێکدا کە کۆمەڵگەی کوردستان هێشتا لە قۆناغی دەرەبەگایەتییدا بوو و ئاستی خوێندەواریی خەڵک و ژێرخانی ئابوورییش لەوپەڕی خراپیی خۆیدا.

مێژووی ئەم خاکە هەر لە دێرزەمانەوە دەگەڵ خۆڕاگری و خەبات بۆ ئازادی و یەکسانی تێکەڵ بووە. لە سەروبەندی ٢ی ڕێبەندان، ساڵڕۆژی شکۆمەندی ڕاگەیاندنی کۆماری کوردستان لە مەهاباد، جارێکی¬تر دەبینین کە بڵێسەی ئاگری بەرخۆدان هێشتا لە دڵی هەموو کوردێکی ئازادیخوازدا تین دەدا.

پاش تێپەڕبوونی ساڵێک بەسەر دەسپێکردنی شەڕی نوێی نێوان ئیسرائیل و حەماس و حیزبوڵڵای لوبنان کە بە هێرشی ٧ی ئۆکتۆبری حەماس بۆ سەر ئیسرائیل دەستی پێ کرد و بووە هۆی گیانلەدەستدانی دەیان هەزار کەس لە خەڵکی فەلەستین و ئیسرائیل و وێرانبوونی غەزە، ئەمڕۆکە حەماس و حیزبوڵڵا نیوەگیان بوونە و ڕژیمی ئەسەد لە زبڵدانی مێژوودایە و کۆماری ئیسلامییش شکستێکی ئابڕووبەرانەی بەسەردا سەپاوە.

کۆمەڵەی یەکسانیی کوردستان دەرکردنی حوکمی دڕندانەی سێدارە بۆ چالاکوانی مەدەنی و سیاسیی کورد، پەخشان عەزیزی بە توندی شەرمەزار دەکات.

ئەمڕۆ کوردستانیانی دانیشتووی لەندەن لە دژی کۆماری سێدارەی ئیسلامیی و بۆ هەڵوەشاندنەوەی حوکمی لەسێدارەدانی پەخشان عەزیزی زیندانی سیاسیی کورد، خۆپیشاندانێکی گەورەیان لە بەردەم باڵوێزخانەی کۆماری سێدارە بەڕێوە برد.

زۆر بەداخەوە، دوێنێ ڕێکەوتی ١٤ی بەفرانباری ١٤٠٣ی هەتاویی ( ٣ی جانوەری ٢٠٢٥ ) هونەرمەندی لاوی توانا، دەنگی زەنگی شۆڕشی ژن، ژیان، ئازادی کاکە سارۆ سوزەنیی لە تەمەنی ٢٢ ساڵیدا و لە ڕووداوێکی هاتوچۆی نێوان سەقز و دیواندەرەدا گیانی لەدەست دا.

پاش هەڵگیرسانەوەی شەڕی نێوان ئیسرائیل و حەماس و حیزبوڵڵا کە لە ڕاستییدا شەڕی نێوان ئیسرائیل و کۆماری ئیسلامییە، پێگەی کۆماری ئیسلامیی و دەستوپێوەندەکانی لە ناوچەکە بە ڕژیمی ئەسەدیشەوە هەر هاتووە و لاوازتر بووە و ڕۆژ بە ڕۆژ پارسەنگی هێز لەو شەڕەدا بە زیانی ئێران و لە بەرژەوەندیی ئیسرائیل و هاوپەیمانەکانی گۆڕاوە.

ئەمڕۆ ٢٥ی نۆڤەمبەره و هەموو جیهان لەمەڕ پێویستیی هەنووکەیی "ڕاوەستاندنی توندوتیژی دژی ژنان" دەنووسێت و دەنگ هەڵدەبڕێت، بەڵام بۆ ئێمە لە کوردستان، بەتایبەت لە ڕۆژهەڵات ئەم ڕۆژە مانایەکی قووڵتری هەیە. ژنانی کوردستان لە بەرامبەر چەندین جۆرە ستەم و سەرکوت وەستاونەتەوە؛ سەرکوتکردنێک کە نەتەنیا ڕەگەزیان دەکاتە ئامانج، بەڵکو شوناس و کولتوور و ئیرادەی ئەوانیش دەخاتە ژێر مەترسی و گوشاری سیاسی و فەرهەنگی.

زۆر بەداخەوە دوێنێ سێشەممە ٢٩ی خەزەڵوەری ١٤٠٣، مامۆستا برایمی قادری هونەرمەندی خۆشەویستی خەڵکی کوردستان، لە تەمەنی ٩٠ ساڵیدا و دوای ماوەیەک نەخۆشی کۆچی دوایی کرد.

کۆماری ئیسلامیی ئەم دواییانە هێندە لەلایەن ئیسرائیلەوە سووک و ڕیسوا کراوە، کە ناچار بوو بۆ کڕینەوەی ئابڕووی نەبووی خۆی و بۆ نیشاندانی شمشێرە دارینکەی بە ئیسرائیل و دەوڵەتانی ڕۆژاوایی و خەڵکی ناڕازیی ئێرانیش، شەوی ڕابردوو کۆمەڵێک هاژەک ئاراستەی ئیسرائیل بکات و ناوی بنێ تۆڵەی کوشتنی ئیسماعیل هەنیەی حەماس و نەسروڵڵای حیزبوڵڵا و چەند فەرماندەیەکی خۆی لە لوبنان

دوای گیانبەختکردنی ژینای نەمر بە دەستی پۆلیسی بەناو ئاسایشی تاران و سەرهەڵدانی ڕاپەڕینی شۆڕشگێڕانەی "ژن، ژیان، ئازادی"، لاپەڕەیەکی زێڕین لە خەباتی خەڵکی کوردستان و گەلانی ئێران دژ بە ڕژیمی کۆنەپەرەستی سێدارەی ئیسلامیی ئێران دەستی پێ کرد.

بە ڕاگواستنی ملهوڕانەی ئۆردوگاکانی سێ لایەنی سیاسی ڕۆژهەڵات کە دوێنێ ٥ی سپتامبری ٢٠٢٤ لە زڕگوێز و لەژێر لوولەی چەکی هێزەکانی کۆمۆندۆ و دژە ترۆری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانەوە بەڕێوە چوو، دۆخی ئاسایشیی ئەو حیزبانەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کە لە باشووری کوردستان بارەگایان هەیە چووەتە قۆناغێکی زۆر هەستیار و پڕ مەترسییەوە.

ئەمڕۆ ساڵیادی گیانبەختکردنی مامۆستا قەندیل، ئەندامی سەرکردایەتیی کۆمەڵەی یەکسانیی کوردستان و بەرپرسی گشتیی هێزی پێشمەرگەی کۆمەڵەی یەکسانییە، کە لە ٦/٦/١٣٦٢ی هەتاویی لە شەڕی بەرگریی دەڤەری پیرانشاردا گیانی بەخت کرد.

پاش سەرهەڵدانی شۆڕشی ژن ، ژیان، ئازادی و کوشتارێکی زۆری خۆپیشاندەران لە شەقامەکانی کوردستان و ئێران و لە سێدارادانی زیاتر لە ٧٠٠ کەس، کۆماری ئیسلامیی بۆ تۆڵەکردنەوە لە شۆڕش و شکستپێهێنانی خەڵک و بۆ درێژەدان بە تەمەنی نگریسی پڕ لە تاوانکاریی خۆی، بە شێوەیەکی سیستماتیک بەردەوام بووە لە گرتنی هەڕەمەکییانەی خەڵک و سەپاندنی حوکمی سێدارە و پەروەندەسازیی بۆ هەڵسووڕاوانی سیاسیی و چالاکانی کۆمەڵایەتیی و ژینگەپارێزان و خەڵکی ناڕازیی.

دوێنی پاش ڕێوڕەسمی بەخاکسپاردنی ئیسماعیل کەریمی، ژینگەپارێزی شاری کامیاران، کە سێ ڕۆژ لەمەوپێش لە جەنگەی کوژاندنەوەی ئاگری لێڕەوارەکانی دەڤەرەکەدا سووتا، زیاتر لە ١٠ کەس لە چالاکانی مەدەنی و ژینگەپارێز لەلایەن سوپای پاستارانەوە گیران و لەژێر توندوتیژییەکی هۆڤانەدا بۆ شوێنی نادیار گواسترانەوە.

بەداخەوە هەواڵمان پێ گەیشت کە ئیسماعیل کەریمی، چالاکی ژینگەپارێزی شاری کامیاران، کە دوو ڕۆژ لەمەوپێش لە جەنگەی کوژاندنەوەی ئەو ئاگرەی کە لە لەوەڕگە و لێڕەوارەکانی کانیشە کەوتبووەوە تووشی سووتان دەبێت و ئەمڕۆ بەهۆی سەختیی سووتانەکەیەوە لە نەخۆشخانەیەکی تاران گیانی لەدەست دا.

ئەمڕۆ ١٢ ساڵ بەسەر دەستپێکردنی شۆڕشی رۆژئاوای کوردستاندا تێ دەپەڕێت. ١٢ ساڵ لەمەوبەر لە ڕێکەوتی ١٩/٧/٢٠١٢ و لە هەلومەرجێکی هەستیاری ناوچەکەدا بورکانێکی کۆمەڵایەتیی بەهێز و بەرینی دژی داگیرکاریی و ستەمی نەتەوایەتیی بەڕووی ڕژیمی بەعسی سوریەدا تەقیەوە و لە یەکەمین هەنگاودا کوبانێی پێشەنگ ئازاد کرا و بەدوایدا و لە ماوەیەکی کورتدا هەموو ناوچەکانی ڕۆژاوای کوردستان لە داگیرکەر پاککرانەوە.